12 اردیبهشت مقارن است با روز معلم.ضمن گرامیداشت این روز و عرض تبریک و خدا قوت به همه ی آموزگاران،معلمان،دبیران و اساتید فعال و آفریننده ی علم و دانش و پرورش دهنده ی فرزندان این مرزوبوم؛ نگاهی مختصر به سرگذشت زندگی توبا آزموده،از پیشگامان خستگی ناپذیر علم و دانش،بنیانگذار مدرسه ی ناموس می افکنیم:
توبا در ۱۲۵۷ شمسی در خانواده‌ای از طبقه متوسط در تهران به دنیا آمد. پدر وی میرزا حسن خان سرتیپ فردی باسواد و ارتشی بود. وی در خانه
نزد آموزگاران سرخانه به تحصیل پرداخت و بعد از ازدواج نیز نزد معلمان خصوصی به
آموختن فارسی و فرانسه و عربی ادامه داد.در سال‌های
پس از انقلاب مشروطه باسواد شدن ن و تحصیل علم دختران از مهم‌ترین خواسته‌های جنبش ن ایران بود و این چنین بود که تلاش‌ها برای تأسیس مدرسه دخترانه آغاز شد.اولین
مدرسه دخترانه توسط خانم بی‌بی‌خانم استرآبادی (وزیرف) به نام دبستان دوشیزگان در
۱۲۸۵ شمسی (یک سال قبل از مدرسه ناموس) در تهران تأسیس شد. اما به دلیل حملات بسیاری که به آن شد، این مدرسه تنها برای مدت
کوتاهی پابرجا بود.
در نتیجه توبا آزموده دست به کار شد و مدرسه‌ای را در منزل
شخصی خود تأسیس کرد.توبا آزموده به تأسیس مدرسه و آموزش دختران همت گماشت و مدرسه
جدیدی را تحت عنوان دبستان دخترانه ناموس در
سال ۱۲۸۶ در خیابان شاهپور )حافظ فعلی) و نزدیک چهار
راه حسن‌آباد تأسیس کرد و به این وسیله نام او ماندگار شد. او
توانست در مدتی کوتاه تعداد مدارس دخترانه را به شش دستگاه برساند و در سال ۱۲۹۳،
یعنی ۸ سال پس از تأسیس اولین مدرسه، ۳۴۷۴ دختر دانش آموز را جذب این مدارس کند.
خانم آزموده، این مدارس را به صورت یکی از مهم‌ترین
و مجهزترین مدارس متوسطه کامل و کانون پرورش دختران متجدد درآورد. به عبارت دیگر
اگر میرزا حسن رشدیه بنیانگذار مدارس کنونی پسرانه است، توبا آزموده را نیز باید بنیانگذار
مدارس دخترانه کنونی دانست.
توبا آزموده در شرایطی زنگ مدرسه ناموس را در
خانه خود در خیابان سنگلج، به صدا درمی‌آورد که شیخ فضل‌الله
نوری فتوا داده بود که تأسیس مدارس دختران مخالف با
شرع اسلام است.
مدرسه ناموس چند سال بعد از تأسیس به خیابان
فرمانفرما و بعد از آن به محل بزرگتری در خیابان شاهپور)حافظ فعلی) منتقل شد. در این زمان مدرسه ناموس به قدری توسعه یافته بود که
به صورت یکی از مهم‌ترین و مجهزترین مدارس متوسطه تهران درآمد و تا پایان دوره
دبیرستان آموزش دختران را تأمین می‌کرد، به طوری که در ۱۳۰۷ شمسی اولین گروهِ
دیپلمه مدرسه ناموس فارغ‌التحصیل شدند. سری اول فارغ التحصیلان این مدرسه شامل
خانم‌ها توران آزموده، فخرعظمی ارغنون، بی‌بی‌خانم خلوتی، گیلان خانم، فرخنده خانم و
مهرانور سمیعی بودند.
توبا علاوه بر دایر کردن مدارس دختران، کلاس‌های
اکابر را نیز جهت جذب ن مسن تر دایر نمود. مردانی که در این فعالیت‌ها به وی
کمک می‌کردند، عبارت بودند از: سیدجوادخان سرتیپ، میرزاحسن رشدیه، نصیرالدوله و
ادیب الدوله. توبا آزموده به پاس جبران کمک‌ها و هدایت‌های میرزاحسن رشدیه نسبت به
این امر، در نظام‌نامه مدرسه مقرر داشته بود که برای همیشه و تا هر زمان که مدرسه
ناموس پابرجاست، یکی از دختران خاندانِ رشدیه می‌تواند در آن تدریس کند.
توبا آزموده برای خنثی کردن مخالفتها و تبلیغات
سنت‌گرایان امثال شیخ فضل‌الله
نوری و عامه مردم، شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کرد.
او مشخص کرده بود کتاب‌های مذهبی و قرآن در همه کلاسها
تدریس کنند. همین‌طور عبارات و کلمات قصار بزرگان دین با کمک دو تن از شاگردانش بر
دیوارهای مدرسه را برای توجه هر چه بیشتر مردم نصب می‌کرد. او با ترتیب دادن مجالس
روضه‌خوانی یک یا دو بار در سال تبلیغات مغرضانهٔ مخالفان تحصیل دختران را خنثی می‌کرد.
به این شکل مدرسه دخترانه ناموس توانست پابرجا باقی بماند.
مدرسه ناموس به گفته آماری که در نشریهٔ شکوفه در سال ۱۳۲۹ شمسی به چاپ رسید، ۱۸۵ دانش آموز داشت که با گرفتن شهریه از
خانواده‌های مرفه تعداد ۵۰ نفر بدون شهریه تحصیل می‌کردند.
توبا آزموده در اول مهر ۱۳۱۵ شمسی در سن ۵۸
سالگی در تهران درگذشت. بعد از فوت وی مدرسه ناموس تا سال‌ها توسط طوبا مشکوه
نفیسی مدیریت شد و در سال ۱۳۱۹
شمسی به وزارت فرهنگ واگذار شد. نام مدرسه ناموس بعدها به دبیرستان شهناز تغییر کرد.
درباره این سایت